1. نوزادی تا یک سالگی: آغاز تجربه‌های حسی و ارتباطی
در ماه‌های نخست زندگی، کودک از طریق حواس پنج‌گانه با دنیای اطراف آشنا می‌شود. بازی‌هایی مانند آویزهای رنگی، اسباب‌بازی‌های صدادار، آیینه‌های ایمن، توپ‌های نرم و اشیای با بافت‌های مختلف، باعث تحریک مهارت‌های حسی و تقویت توجه بصری و شنیداری کودک می‌گردد.
در این سن، بازی‌های هوشی به‌صورت بسیار ابتدایی و بر پایه مشاهده و لمس شکل می‌گیرند. والدین می‌توانند با تکرار صداها، تقلید حرکات و برقراری تماس چشمی، نقش فعالی در رشد شناختی کودک ایفا نمایند.
2. یک تا سه سالگی: تقویت حافظه، تمرکز و مهارت‌های حرکتی
در این دوران، کودک علاقه بسیاری به کشف محیط اطراف دارد. بازی‌های مناسب این سن شامل پازل‌های ساده، بازی‌های جورچین، لگوهای درشت، اسباب‌بازی‌های موزیکال و بازی‌های تقلیدی مانند آشپزی یا تلفن‌زدن می‌باشند.
این بازی‌ها علاوه بر تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف، باعث بهبود حافظه کوتاه‌مدت، افزایش قدرت تمرکز و درک روابط علت و معلولی می‌شوند. بازی‌های هیجانی همچون توپ‌بازی یا قایم‌باشک نیز در تخلیه انرژی و مدیریت هیجانات کودک نقش مهمی ایفا می‌نمایند.
3. سه تا شش سالگی: آغاز تفکر منطقی و یادگیری مفاهیم پیش‌دبستانی
در این مرحله، کودک توانایی درک مفاهیم نمادین، دسته‌بندی و شمارش را به‌تدریج کسب می‌کند. بازی‌های آموزشی مانند فلش‌کارت‌ها، بازی با اعداد و رنگ‌ها، ساخت‌وسازهای پیچیده‌تر و بازی‌های رومیزی ساده، مهارت‌های شناختی کودک را توسعه می‌بخشند.
در کنار این بازی‌های هوشی، بازی‌های نقش‌آفرینی و نمایش‌گونه نیز به رشد اجتماعی و زبانی کودک کمک می‌کنند. هیجانات او در این سن به شکل بازی‌های پرتحرک، بازی‌های گروهی یا چالش‌های فکری ساده بروز می‌یابد که در تنظیم رفتار و رشد شخصیت بسیار تأثیرگذار هستند.
4. شش تا نه سالگی: رشد تفکر انتزاعی و مهارت‌های حل مسئله
کودکان در سنین مدرسه، علاقه‌مند به بازی‌هایی می‌گردند که قوانین، هدف مشخص و رقابت سازنده داشته باشند. بازی‌های فکری مانند سودوکو، جدول، دومینو، شطرنج، روبیک، و بازی‌های دیجیتالی هدف‌دار می‌توانند قدرت تحلیل، منطق و استدلال کودک را تقویت نمایند.
از سوی دیگر، بازی‌های هیجانی مانند ورزش‌های گروهی، مسابقات دوستانه و فعالیت‌های فضای باز به کودک کمک می‌کند تا احساسات خود را مدیریت کرده و مهارت‌های اجتماعی خود را ارتقا بخشد.
