یادگیری استفاده از لگن یکی از گام‌های مهم در مسیر استقلال کودک است و برای بسیاری از والدین به‌عنوان یکی از مراحل پرچالش تربیتی شناخته می‌شود. با آگاهی از زمان مناسب، نشانه‌های آمادگی کودک، و انتخاب روش صحیح، این فرآیند می‌تواند با آرامش و موفقیت طی شود.
چه زمانی کودک برای استفاده از لگن آماده است؟
هر کودک زمان خاص خود را دارد، اما معمولاً بین 18 ماهگی تا 3 سالگی آمادگی نشان می‌دهد. برخی نشانه‌های آمادگی شامل:
توانایی نشستن و بلند شدن به‌تنهایی
خشک ماندن پوشک برای 2 تا 3 ساعت در روز
توانایی دنبال کردن دستورالعمل‌های ساده
علاقه به تقلید از بزرگ‌ترها یا تمایل به پوشیدن لباس زیر
آگاهی از عمل دفع (مثلاً گفتن “اوه، پوشکم خیس شد”)
روش‌های آموزش لگن
روش تدریجی (گام‌به‌گام):
لگن کودک را در حمام یا محل مناسب قرار دهید
ابتدا کودک را روی لگن بنشانید، حتی با پوشک، برای آشنایی
به‌تدریج زمان‌هایی مشخص (بعد از غذا، قبل از خواب) او را بدون پوشک روی لگن بنشانید
در صورت موفقیت، تشویق کلامی بدون اغراق ارائه دهید
روش آموزش سه‌روزه:
در تعطیلات یا آخر هفته، کودک را بدون پوشک در خانه نگه دارید
هر 15 تا 20 دقیقه او را روی لگن بنشانید
در صورت موفقیت، جشن کوچک بگیرید؛ در صورت اشتباه، بدون سرزنش برخورد کنید
نکات مهم در طول فرآیند
صبور باشید: برخی کودکان سریع یاد می‌گیرند و برخی دیگر زمان بیشتری نیاز دارند
از فشار و تنبیه بپرهیزید: این کار نتیجه عکس دارد و می‌تواند به اضطراب یا یبوست منجر شود
لباس راحت انتخاب کنید: لباس‌هایی که کودک بتواند به‌راحتی خودش درآورد (مثلاً شلوار کشی)
محیط امن و مثبت بسازید: لگن باید برای کودک جذاب، راحت و بدون اجبار باشد
از ابزارهای کمکی استفاده کنید: مثل کتاب‌های آموزشی کودک، لگن موزیکال، یا نمودار تشویقی
شب‌ادراری طبیعی است
کنترل ادرار در شب معمولاً دیرتر حاصل می‌شود. برخی کودکان تا ۵ یا حتی ۶ سالگی ممکن است شب‌ادراری داشته باشند که اگر بدون استرس پیگیری شود، معمولاً برطرف می‌شود. استفاده از پوشک شبانه تا زمانی‌که کودک به‌طور طبیعی شب‌ها خشک بماند، مانعی ندارد.
یادگیری استفاده از لگن، بخشی از رشد طبیعی کودک و فرصتی برای تقویت استقلال اوست. والدین با درک نیازهای کودک، حمایت بدون فشار و توجه به تجربه‌های موفق کوچک، می‌توانند این مسیر را به‌جای تنش، به تجربه‌ای خوشایند و افتخارآمیز تبدیل کنند.
